Trattoria, gelenek ve özgünlük demektir. İnsanların beyaz ve kırmızı kareli bir masa örtüsüyle kaplı masalarda oturduğu, yemeklerin geleneksel ve yerel reçetelerden hazırlandığı; iç mekanların rustik ve sade olduğu davetkar ve samimi yerlerdir.
“Trattoria” kavramı, restoranın sahibi ve şefi olan trattore kelimesinden gelir. Bununla birlikte, trattore kelimesi, “hazırlamak” anlamına gelen Latince kökenli bir fiil olan traktar’dan türetilen Fransız trateur’dan gelir. Gastronominin kökü olan Fransa’da, Fransız monarşisinin sonu, Fransız Devrimi’yle birlikte burjuvazinin şefleri kendilerini yeniden var etmeye çalıştılar. Fransız restoranlarının yükselişinin başladığı dönemler bu şekilde başlamış oldu. Aynı dönem İtalya’sının her yerinde “osterie” adı verilen yerler görülmeye başlandı. Bu yerlerde sıradan insanlar toplanır ve çoğunlukla içerdi. Sunulan yemek sadece biraz peynir, jambon ve akşam yemeği servisiydi. Osterie, özellikle kasabalarda ve ticaret yollarının üzerinde kurulunca, burada artık sadece şarap ve bazı basit yemekler değil; geleneksel ve yerel bir mutfak da sunulmaya başlandı. İtalya’daki gastronomi odağı, şarap sunan ve müşterileri eğlendiren osterie’den, mutfağında şef olan trattore’ye kaydı.
Trattoria kavramı, 20. yüzyılda savaşlar nedeniyle yavaşlamaya başladı. Savaş bitip insanlar yeniden yaşama döndüklerinde, İtalyanlar dışarı çıkma, aile ve arkadaşlarla yemek yeme ihtiyacı hissettiler. Son dönemde, orijinalinden daha resmi olan gastro trattoria gibi farklı trattoria türleri yükselişe geçti. Fakat klasik ve özgün trattoria kavramı kendisinden hiçbir şey kaybettirmedi. İtalya’nın hemen hemen her şehir ve minik kasabalarında bulunan trattoria’lar, müşterilerini gelenek, özgünlük ve lezzetli yemeklerle karşılamaya hazırlar.
Trattoria, kuzenleri olarak adlandırabileceğimiz osteria ve ristorante ile karıştırılmamlıdır. osteria ve ristorante ile karıştırılmamalıdır. Trattoria, bir osteria’dan daha resmi, ama bir ristorante’den daha az resmidir. Hepsinin ortak noktası, insanların oturup yemek yiyip içtikleri ve keyifle vakit geçirdikleri yerler olmasıdır. Trattoria’da gıdanın satın alınabilirliği bir ristorante’ye göre daha makuldür. Ancak bu kalitenin bir ristorante’den daha düşük olduğu anlamına gelmemelidir. Dekorasyon ruhu, Trattoria’da rustik, sıcak ve basit olma eğilimindedir. Bu sebeple bir trattoria, gelen müşterilerine misafirperverlik ve sıcaklık hissini verir. Trattoria’da menü butiktir, sunulan yemekler lokal ve mevsimseldir. Hatta günlük olarak menünün değiştiği yerler de vardır. Mutfaktaki reçeteler, yerel ve gelenekseldir, genellikle şefin büyük ailesinin kullandığı tarifleri servis ettiği görülür. Lokal ve basit yemekler servis eden, aile tarafından işletilen rahat ve rustik ruhu olan Trattoria’lar keyifle ve mutlulukla bir araya gelen insanların, aynı masayı paylaştıkları yerlerdir.